Υπεριδρωσία: Τι είναι…; χαρακτηριστικά, αιτίες & θεραπείες

Τι είναι η πρωτοπαθής υπεριδρωσία

Η υπεριδρωσία αντιστοιχεί σε μια πολύ πιο μεγάλη παραγωγή ιδρώτα από αυτή που θα χρειαζόταν η ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος.

Η απέκκριση του ιδρώτα είναι παλλόμενη, από 0,3 έως και 12 εκκρίσεις ανά λεπτό. Στην υπεριδρωσία, οι ιδρωτοποιοί αδένες είναι φυσιολογικοί, αλλά η αντίδρασή τους στα ερεθίσματα είναι υπερβολική και η εφίδρωση μπορεί να είναι μέχρι και έως 10 φορές πιο αυξημένη σε σχέση με το μέσο όρο, έως και ένα λίτρο ημερησίως.

Η συχνότητα εμφάνισης της πρωτοπαθούς υπεριδρωσίας είναι δύσκολο να υπολογισθεί, μπορούμε να την εκτιμήσουμε στο 1 έως 2% του πληθυσμού, από το οποίο το ένα τρίτο είναι βαρείας μορφής. Η συχνότητά της μοιάζει να είναι αυξημένη στην Ασία, όπου ο επιπολασμός της στους εφήβους μετρήθηκε να είναι περισσότερος από 4%.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της πρωτοπαθούς υπεριδρωσίας των άνω άκρων

Η πρωτοπαθής υπεριδρωσία των άνω άκρων ξεκινά πιο συχνά κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας, εντείνεται στην εφηβεία και παραμένει σε ολόκληρη τη ζωή.

Η συμπτωματολογία είναι συμμετρική και αφορά πιο συχνά τις παλάμες και τις μασχάλες (50% των περιπτώσεων), μόνο τις μασχάλες (30%) και τέλος μόνο τις παλάμες (20%).

Η υπεριδρωσία συνήθως προκαλείται από κάποιο συναισθηματικό παράγοντα, πιο σπάνια από τη ζέστη, τη σωματική άσκηση ή τη διατροφή. Κλασσικά, η πρωτοπαθής υπεριδρωσία απουσιάζει τη νύχτα κατά την διάρκεια του ύπνου.

Έχει παρατηρηθεί, ότι οι ασθενείς που πάσχουν από την πρωτοπαθή υπεριδρωσία των άνω άκρων παρουσιάζουν πιο συχνά δερματικές μολύνσεις από μύκητες, βακτήρια ή ιούς.

Ψυχολογικό και κοινωνικό αντίκτυπο της πρωτοπαθούς υπεριδρωσίας των άνω άκρων

Η υπερβολική εφίδρωση είναι δυσάρεστη για τον ασθενή και ορατή από τον περίγυρό του, συνεπάγοντας μια σοβαρή κοινωνική αναπηρία, που ξεκινά από την αδυναμία της χειραψίας έως τη δυσκολία της διατήρησης ερωτικών σχέσεων. Οι νέοι ενήλικες γίνονται συνεσταλμένοι και μοναχικοί. Η προσωπική εργασία στο σπίτι, όπως το γράψιμο με το χέρι, γίνεται δύσκολη, καθώς ο ιδρώτας μουντζουρώνει το χαρτί με το μελάνι. Η υπεριδρωσία μπορεί να συνδέεται με κοινωνική φοβία και σημαντική ανασφάλεια.

Οι ασθενείς αναπτύσσουν συχνά στρατηγικές οργανωμένες για να σκουπίζουν τα χέρια τους: μαντήλια ανά χείρας, παντελόνια από απορροφητικό βαμβάκι.

Η υπεριδρωσία λοιπόν μπορεί να έχει ένα σημαντικότατο αντίκτυπο στην ποιότητα της ζωής. Η κλίμακα των διαταραχών που συνδέονται με την ασθένεια (IllnessIntrusiveRatingScale:IIRS) μετράει σε ποιο βαθμό η υπεριδρωσία, η θεραπεία της ή ο συνδυασμός αυτών των δύο παρεμβαίνουν στις καθημερινές δραστηριότητες σε πολυάριθμους τομείς, οι οποίοι κρίνονται σημαντικοί για την ποιότητα της ζωής.

Ποιες είναι οι προς αναζήτηση αιτίες της δευτεροπαθούς υπεριδρωσίας

Οι αιτιολογίες της δευτεροπαθούς υπεριδρωσίας πρέπει να διερευνώνται συστηματικά από τον ιατρό. Μερικές φορές είναι αναγκαίες συμπληρωματικές εξετάσεις όπως μια ακτινογραφία ή μια γενική εξέταση αίματος προκειμένου να γίνει σωστή διαγνωση.

Οι βασικές αιτίες της δευτεροπαθούς υπεριδρωσίας είναι: ο υπερθυρεοειδισμός, ο διαβήτης, η εμμηνόπαυση, η εγκυμοσύνη, το φαιοχρωμοκύττωμα, η ακρομεγαλία, η φυματίωση, η νόσος του Hodgkin, το Parkinson, η λήψη ορισμένων φαρμάκων.

Υπάρχει αποτελεσματική ιατρική θεραπεία για την υπεριδρωσία που να χορηγείται από το στόμα;

ΟΧΙ, δεν υπάρχει καμιά αποτελεσματική ιατρική θεραπεία της υπεριδρωσίας που να χορηγείται από το στόμα.

Οι θεραπείες με αντιχολινεργικά φάρμακα (γλυκοπυρρολικό οξύ, προπανθελίνη) παρουσιάζουν σοβαρές παρενέργειες και οι ασθενείς που πάσχουν από υπεριδρωσία δεν μπορούν να τις ανεχτούν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Έτσι γι αυτή την ένδειξη έχουν εγκαταλειφθεί.

Θεραπείες της υπεριδρωσίας χωρίς ένεση ή επέμβαση

Υπάρχουν ουσιαστικά δύο τύποι θεραπειών που εφαρμόζονται σε πρώτο επίπεδο στους ασθενείς που πάσχουν από υπεριδρωσία.

Τα άλατα του αλουμινίου που δρουν με κερατινοποίηση και φράξιμο των ιδρωτοποιών πόρων. Το δέρμα πρέπει να είναι στεγνό πριν από την εφαρμογή και το μπάνιο να πραγματοποιείται σε απόσταση από την εφαρμογή της θεραπείας. Ιδανικά το τοπικό φάρμακο θα πρέπει να εφαρμόζεται λίγο πριν από τον βραδινό ύπνο και για κάθε νύχτα μέχρις ότου γίνουν εμφανή τα αποτελέσματα. Τα άλατα του αλουμινίου είναι πιο αποτελεσματικά στις μασχαλιαίες υπεριδρωσίες. Συχνά ευθύνονται για δερματικό ερεθισμό και είναι κυρίως αποτελεσματικά στις μέτριες υπεριδρωσίες.

Η ιοντοφόρηση είναι δραστική αλλά συγχρόνως περιοριστική θεραπεία για τον ασθενή. Πρόκειται για την εισαγωγή στο δέρμα μιας ιονισμένης ουσίας χάρη στην εφαρμογή ηλεκτρικού ρεύματος. Ενδείκνυται κατά προτίμηση στην παλαμιαία-πελματική υπεριδρωσία. Είναι αναγκαία η πραγματοποίηση περίπου είκοσι συνεδριών ως αρχική θεραπεία και στη συνέχεια χρειάζονται συνεδρίες συντήρησης. Η θεραπεία είναι αργή, απαιτητική και δεν προσφέρει παρά μια προσωρινή βελτίωση των συμπτωμάτων.

Θεραπεία με έγχυση του Botox® (βοτουλινική τοξίνη)

Η βοτουλινική τοξίνη (Botox) δρα μπλοκάροντας την απελευθέρωση της ακετυλοχολίνης στο επίπεδο των νευρικών συμπαθητικών προσυναπτικών απολήξεων των ιδρωτοποιών αδένων, αποτρέποντας τη συστολή των μυοεπιθηλιακών κυττάρων των ιδρωτοποιών αδένων και άρα της εκκένωσής τους.

Η τοξίνη εγχέεται ενδοδερμικά κατόπιν αναισθησίας της επιφάνειας με ειδική κρέμα. Οι ενέσεις θα πρέπει να επαναλαμβάνονται κάθε 12 μήνες. Σχεδόν το 90% των ασθενών ανταποκρίνεται στη θεραπεία για μια μέση διάρκεια από 7 έως 8 μήνες. Υπάρχουν πολύ λίγες παρενέργειες με εξαίρεση, σε λίγες περιπτώσεις, μιας περαστικής αδυναμίας ορισμένων μυών της παλάμης.

Μια συγκριτική κλινική μελέτη αποδίδει στη βοτουλινική τοξίνη καλύτερα βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα αλλά λιγότερο καλά μακροπρόθεσμα αποτελέσματα σε σχέση με την θωρακική συμπαθεκτομή, ιδιαιτέρως στην περίπτωση της παλαμιαίας υπεριδρωσίας. Τέλος, η βοτουλινική τοξίνη είναι πιο αποτελεσματική στην περίπτωση της μασχαλιαίας εφίδρωσης παρά σε αυτή της παλαμιαίας.

Ενδοσκοπική θωρακική συμπαθεκτομή: ενδείξεις

Πριν καταφύγουν στην ενδοσκοπική επέμβαση, οι ασθενείς έχουν γενικά δοκιμάσει ποικίλες ιατρικές θεραπείες. Η ενδοσκοπική θωρακική συμπαθεκτομή προορίζεται για τις πολύ σοβαρές υπεριδρωσίες. Η καλύτερη ένδειξη παραμένει η ιδιοπαθής παλαμιαία υπεριδρωσία βαρείας μορφής, με σχηματισμό κηλίδων ιδρώτα και πολύ περισσότερο όταν υφίσταται από την παιδική ηλικία ή την εφηβεία.

Για τις μορφές που επιπλέον συνδυάζουν μια υπερεφίδρωση μασχαλιαία ή/και πελματική, είναι σημαντικό το πιο ενοχλητικό σύμπτωμα να συνιστά η υπερεφίδρωση των χεριών.

Ενδοσκοπική θωρακική συμπαθεκτομή

Η ενδοσκοπική θωρακική συμπαθεκτομή είναι μια ελάχιστα επεμβατική χειρουργική προσέγγιση η οποία συνίσταται στη μερική εκτομή της συμπαθητικής νευρικής αλυσίδας (που βρίσκεται στο θώρακα) αμφοτερόπλευρα.

Η επέμβαση απαιτεί γενική αναισθησία και πραγματοποιείται με τεχνική βιντεοθωρακοσκόπησης. Η συμπαθητική αλυσίδα αποκόπτεται στο ύψος δύο γαγγλίων μαζί με τους αντίστοιχους επικοινωνούντες κλάδους και από τις δύο πλευρές.
Οι τομές είναι ελάχιστα ορατές και εντοπίζονται στη μασχάλη.

Η παραμονή στο νοσοκομείο είναι σύντομης διάρκειας και απουσία επιπλοκών ο ασθενής φεύγει από αυτό την επομένη της επέμβασης. Η πραγματοποίηση μιας ακτινογραφίας θώρακος είναι απαραίτητη πριν το εξιτήριο.

Αποτελέσματα της ενδοσκοπικής θωρακικής συμπαθεκτομής

Η αποτελεσματικότητα είναι γενικά θεαματική, οι ασθενείς ξυπνούν με τα χέρια στεγνά. Πολύ σπάνια υπάρχουν επιπλοκές από τη διαδικασία. Το ποσοστό ικανοποίησης των ασθενών κατά την μετεγχειρητική περίοδο ξεπερνά το 90%.

Η βασική παρενέργεια, για την οποία σχεδόν 30% των ασθενών παραπονιέται μακροχρόνια, είναι η εμφάνιση μιας υπέρμετρης αντισταθμιστικής υπερεφίδρωσης. Γίνεται γενικά αντιληπτή στην κάτω περιοχή της πλάτης ή στην εσωτερική επιφάνεια των μηρών.

Σε κάθε περίπτωση, η πλειοψηφία των ασθενών δε μετανιώνει για την αρχική επέμβαση, καθώς το ποσοστό ικανοποίησης καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από τη βελτίωση στην παλαμιαία ή/και μασχαλιαία υπερεφίδρωση. Εντούτοις όλοι οι ασθενείς που επιθυμούν να επωφεληθούν από μια ενδοσκοπική θωρακική συμπαθεκτομή θα πρέπει να ενημερώνονται γι αυτή την πιθανή παρενέργεια.