Το φαινόμενο Raynaud χαρακτηρίζεται από μια προσωρινή σύσπαση των πολύ μικρών αρτηριών των άκρων (δάκτυλα χεριών, ποδιών, μύτη, αυτιά). Η συχνότητα εμφάνισής του υπολογίζεται στο 4% του πληθυσμού και προσβάλει περισσότερο τις γυναίκες. Το φαινόμενο Raynaud διαχωρίζεται σε νόσο Raynaud όταν δεν συσχετίζεται με κάποια άλλη πάθηση και σε σύνδρομο Raynaud το οποίο συνδέεται με άλλες παθήσεις.

Τα επεισόδια εμφανίζονται πιο συχνά στα δάκτυλα των χεριών και ξεκινούν μετά από έκθεση στο κρύο ή κάποια δυνατή συγκίνηση. Το χρώμα των δακτύλων που προσβάλονται αλλάζει ανάλογα με τη φάση του αγγειόσπασμου: λευκό στην αρχική φάση του σπασμού, κυανό όταν ξεκινάει η λύση του και στο τέλος κατά την διαστολή των αγγείων κόκκινο. Η διάρκεια του επεισοδίου μπορεί να είναι από λίγα λεπτά έως ώρες. Εκτός από την αλλαγή του χρώματος τα επεισόδια μπορεί να συνοδεύονται από πόνο.

Η διάγνωση γίνεται συνήθως από την κλινική εξέταση και τη λήψη ενός καλού ιστορικού. Εάν υπάρχει υποψία συνδρόμου Raynaud πρέπει να αναζητηθεί η αιτιολογία: τραυματισμός λόγω επαγγέλματος ή απασχόλησης ( πιάνο, δακτυλογραφία, κομπρεσέρ…), συστηματική νόσος (σκληρόδερμα, λύκος…), αιματολογικές παθήσεις, λήψη φαρμάκων, αρτηριοπάθεια κτλ.

Ανάλογα με την περίπτωση μπορεί να χρειαστεί αιματολογική ή άλλη εργαστηριακή αξιολόγηση. Για τον έλεγχο της μικροκυκλοφορίας μπορεί επίσης να φανεί χρήσιμη η τριχοειδοσκόπηση.

Η θεραπεία του φαινομένου Raynaud ξεκινάει από την εξάλειψη των παραγόντων προδιάθεσης όπως η διακοπή του καπνίσματος, η καταπολέμηση του άγχους, η αποφυγή του κρύου. Η φαρμακευτική αγωγή όταν κρίνεται απαραίτητη, περιλαμβάνει τους αναστολείς ασβεστίου, την πεντοξυφυλλίνη και σπανιότερα τις προσταγλανδίνες.