Αποφρακτική αρτηριοπάθεια κάτω άκρων και άσκηση

Η αποφρακτική αρτηριοπάθεια των κάτω άκρων λόγω αθηρωμάτωσης επηρεάζει περίπου το 30% του πληθυσμού άνω των 70 ετών. Είναι μια ασθένεια με αυξανόμενο ρυθμό εμφάνισης στις ανεπτυγμένες χώρες, λόγω του τρόπου ζωής και της γήρανσης του πληθυσμού.

Οι ασθενείς αυτοί έχουν μειωμένη ποιότητα ζωής και αυξημένο καρδιααγγειακό κίνδυνο.

Η διαλείπουσα χωλότητα είναι η πιο κοινή κλινική εκδήλωση της νόσου και παρουσιάζεται με πόνο ή κράμπα στο βάδισμα (στη γάμπα, στο μηρό ή τον γλουτό) που υποχρεώνει τον ασθενή να σταματήσει το περπάτημα. Μετά από λίγα λεπτά ανάπαυσης ο πόνος φεύγει για να επανεμφανιστεί εφόσον ξαναρχίσει να περπατάει και διανύσει περίπου την ίδια απόσταση.

Παρόλο που η επεμβατική προσέγγιση είναι συχνά αναγκαία για την αντιμετώπιση προχωρημένων σταδίων της αποφρακτικής αρτηριοπάθειας, η συντηρητική θεραπεία παραμένει ένα σημαντικό, αλλά συχνά υποτιμημένο μέτρο για την θεραπεία της πάθησης. Ο έλεγχος των παραγόντων κινδύνου, η φαρμακευτική αγωγή και η σωματική άσκηση είναι τα μέσα εκλογής για τους ασθενείς που ενδιαφέρονται να διαχειριστούν το πρόβλημά τους. Το περπάτημα είναι πάντα ο προτιμώμενος τύπος άσκησης για τη θεραπεία του ασθενή με αποφρακτική αρτηριοπάθεια. Συνιστάται επίσης ιδιαίτερα για ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε επέμβαση επαναιμάτωσης.

Οι μηχανισμοί με τους οποίους η άσκηση επιδρά θετικά στην κλινική εικόνα είναι ποικίλλοι: ευνοϊκή επίδραση στους καρδιαγγειακούς παράγοντες κινδύνου, αντιφλεγμονώδης δράση, βελτίωση της μικροκυκλοφορίας, της ενδοθηλιακής λειτουργίας, της ινωδόλυσης και του μυϊκού μεταβολισμού.

Η επίτευξη των στόχων αποκατάστασης προϋποθέτει την εφαρμογή σταθερού προγράμματος άσκησης, το οποίο μπορεί να γίνει με ή χωρίς επίβλεψη. Παρότι η βιβλιογραφία υποστηρίζει πως η άσκηση με επίβλεψη αποφέρει σημαντικότερα κλινικά οφέλη, πρέπει να τονιστεί πως στις περιπτώσεις που ο ασθενής είναι σωστά και λεπτομερώς ενημερωμένος σχετικά με την πάθηση και τα οφέλη της άσκησης, μπορεί να επιτύχει αξιοσημείωτη βελτίωση της κατάστασης της υγείας του μόνο με προσωπική προσπάθεια.

Το ενδεδειγμένο πρόγραμμα άσκησης περιλαμβάνει τουλάχιστον τρεις συνεδρίες εβδομαδιαίως με αρχική διάρκεια 30 λεπτών, η οποία σταδιακά αυξάνεται στα 50 λεπτά.

Ο ρυθμός βάδισης πρέπει να είναι τέτοιος ώστε να εμφανιστεί το σύμπτωμα (κράμπα ή πόνος) σε τρία έως πέντε λεπτά. Η προσπάθεια θα πρέπει να συνεχίζεται έως ότου τα συμπτώματα να γίνουν μέτριας έντασης. Λίγα λεπτά ανάπαυσης επαρκούν κατ ‘αρχήν για να εξαφανιστεί ο πόνος, επιτρέποντας την εκ νέου προσπάθεια.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, σημαντική βελτίωση της απόστασης βάδισης και κατ’ επέκταση της ποιότητας ζωής του ασθενή, είναι ορατή μετά από μια περίοδο τριών έως έξι μηνών. Ακόμα κι αν τα οφέλη είναι ορατά μετά το προαναφερθέν διάστημα σταθερής σωματικής δραστηριότητας, είναι σημαντικό ο ασθενής να ενθαρρύνεται να συνεχίζει την άσκηση τακτική βάση.